Gefermenteerde voeding. 2. Frisdrank.

In deze blog uit de reeks over gefermenteerde voeding deel ik over gefermenteerde frisdrank. Gezond, want vol probiotica, maar ook nog eens heel lekker. Ik deel de drie bekendste (en wat mij betreft ook lekkerste) vormen van starterculturen waarmee je gefermenteerde frisdrank kunt maken en zal, waar mogelijk, ook vertellen hoe je dit heel gemakkelijk zelf kunt maken. Omdat de gezondheidsvoordelen niet anders zijn dan degenen die ik heb genoemd in de inleidende blog en de blog over zuurdesem, zal ik hier verder niets meer over delen. Anders blijf ik een beetje in herhaling vallen en dat is wellicht ook niet zo interessant meer voor jullie. Heb je de vorige blogs niet gelezen en wil je graag weten wat de gezondheidsvoordelen zijn, dan kun je dat hier lezen.

Voordat ik begin met het delen van de soorten drankjes, deel ik ook graag nog even dit. Als je gaat fermenteren, is het belangrijk dat er schone potten en flessen worden gebruikt. Daarnaast is het belangrijk om gefilterd water te gebruiken. Eventueel vuil of zelfs chloor uit kraanwater kunnen ervoor zorgen dat het fermenteren heel langzaam gaat of misschien wel helemaal niet op gang komt.

Wat ik ook van tevoren vermeld, is dat er om deze frisdranken te maken aardig wat suiker wordt gebruikt. Het interessante is dat deze suiker is om het fermentatieproces te laten plaatsvinden. De suiker wordt in het proces als het ware opgegeten en daarmee blijft er nauwelijks suiker over. Deze vorm van fermenteren wordt alcoholgisting genoemd. Dit heb ik ook omschreven in de inleidende blog waarnaar ik verwezen heb. Door de alcoholgisting bevatten de meeste drankjes een heel laag percentage aan alcohol, maar dat is vaak minder dan 0,5%

Waterkefir

Waterkefir wordt gemaakt van waterkefirkorrels. Dit zijn korrels van gist, suiker en bacteriën. En dan wel goede bacteriën natuurlijk, zoals jullie wellicht hebben gelezen in de eerste blog over fermentatie. Dat geldt overigens voor alle drie de soorten frisdrank die ik in deze blog omschrijf. De gist, suiker en bacteriën zorgen ervoor dat het water gaat fermenteren, waardoor er koolzuur in het water komt. Een heel interessant proces. Als je kefirkorrels hebt, is het super eenvoudig om waterkefir te maken.

Als je korrels hebt, is de verhouding om waterkefir te maken als volgt:

• 10 gram korrels

• 10 gram suiker (als de korrels hard gaan groeien, kun je dit halveren)

• 100 ml water

Hoe maak je waterkefir?

• Doe de korrels in een schone pot en voeg hier het water en de suiker aan toe. Om de fermentatie een handje te helpen, kun je ook gedroogd fruit toevoegen. Denk aan dadels, gedroogde vijgen of zelfs rozijnen. Voor mij werkt dadel tot nu toe het beste.

• Laat het mengsel met de korrels voor zo'n 24-48 uur fermenteren op een niet te koude plaats. 17 of 18 graden in huis is voor een fermenteersel toch wel aan de koude kant. Het hoeft niet warm te zijn, maar warmte helpt fermentatie zeker wel.

• Nadat de waterkefir voor de eerste keer heeft kunnen fermenteren, giet je het vocht (dus zonder de korrels en eventueel gedroogd fruit) in een andere, schone fles of pot. Voeg hier wat (vers of bevroren) fruit, munt, citroenmelisse of ander lekkers aan toe, zodat de waterkefir een lekker smaakje krijgt. Laat de waterkefir nu weer voor zo'n 24-48 fermenteren op een niet te koude plek. Zorg ervoor dat je de fles of pot goed kunt afsluiten. Zo blijft de koolzuur erin.

• Zet de waterkefir nog even koud en geniet van een heerlijk en gezond drankje.

Wil je even geen waterkefir meer maken? Leg de korrels dan even in de koelkast. Je kunt ze hier best even bewaren. Je schijnt de korrels ook te kunnen drogen, maar hier heb ik (nog) geen ervaring mee. Mocht iemand van jullie hier ervaring mee hebben, dan lijkt me leuk om van elkaar te leren.

Kombucha

Kombucha is misschien wel een van de bekendste gefermenteerde drankjes. Het is een drankje dat je maakt door thee te fermenteren. Wederom met suiker, bacteriën en gist. In dit geval wordt er daarmee en kombuchazwam gevormd. Dit is de startercultuur waarmee je kombuchafrisdrank kunt maken. Zelf heb ik weinig of geen ervaring met het maken van kombucha, maar na even zoeken op Google vond ik genoeg recepten die duidelijk omschrijven hoe je het moet maken. En als je al een kombuchazwam hebt, dan schijnt het helemaal gemakkelijk te zijn om te maken. Dit staat dan ook zeker op mijn lijstje om een keer zelf te maken, omdat ik kombucha erg lekker vind. Mochten jullie er ervaring mee hebben, laat het dan vooral weten. Ook op het gebied van kombucha kunnen we vast weer van elkaar leren.

Ginger bug

Als jullie mij volgen op Instagram, dan weten jullie wellicht wel wat dit is. Dit is een mix van gember, suiker en water wat je laat fermenteren. Het idee is dat de gember (gecontroleerd) gaat rotten en dat dit proces gevoed wordt door de suiker. Dit klinkt niet zo smakelijk, maar is het wel. Om het fermenteerproces goed op gang te krijgen en houden, laat je de schil op de gember. Dit omdat onder andere de benodigde gist uit de schil van de gember komt. Omdat je zo weinig nodig hebt voor het maken van deze startercultuur, is dit misschien wel de gemakkelijkste om mee te beginnen.

Hieronder vinden jullie mijn recept voor de ginger bug én het maken van lekkere frisdrank hiermee.

Wat heb je nodig om de bug te maken?

• 480 ml (gefilterd/gezuiverd) water

• 120 gram (bij voorkeur bio) gember

• 4 el ruwe rietsuiker

Hoe maak je de gember bug?

• Snijd de gember in stukjes en doe de gember, suiker en water in een schone pot. Meng dit even goed door elkaar en sluit de pot af. Dit kan met een deksel, doek of koffiefilterzakje. Als de ginger bug een beetje kan ademen, gaat het fermentatieproces iets sneller, maar verder maakt het weinig verschil.
  

• Voeg hierna elke dag een 2 tl ruwe rietsuiker en 2 tl gember toe.

• Je blijft de ginger bug voeden met gember en suiker, totdat deze goed bubbelt. Meestal duurt dit een dag of 5. Wacht bij twijfel gewoon nog een dagje langer. Hoe actiever, hoe beter.

De ginger bug bubbelt goed en is actief. Dan is het nu tijd om probiotische frisdrank te gaan maken.

Wat heb je nodig om 900 ml frisdrank te maken?

• 820 ml puur sap (appelsap, sinaasappelsap, perensap etc.)

• 80 ml ginger bug

Hoe maak je de frisdrank?

• Doe de ginger bug en de sap in een schone fles of pot. Zorg ervoor dat er wat ruimte over is. Dit omdat er, als het goed, is prik in de frisdrank komt. Zorg dan ook dat je de fles of pot goed kunt afsluiten. Dit helpt de koolzuurvorming in de frisdrank.

• Zet de frisdrank weg op een niet te koude plek voor zo'n 24-48 uur om te fermenteren. Som kan het wel langer dan 48 uur voordat de frisdrank echt goed actief worden.

• Mocht je merken dat er te veel druk op de fles of pot komt, dan kun je altijd even de druk eraf halen. Dat werkt prima.

• Wanneer de frisdrank goed actief is, kun je hem koud zetten om te drinken. Hierna kun je wederom heerlijk genieten van een lekker koud en gezond drankje.

Hoe onderhoud je de ginger bug?

• De ginger bug voed je weer met wat water, gember en suiker. Je kunt deze dus blijven gebruiken.

• Mocht je de ginger bug even niet willen gebruiken, dan kun je hem gerust een week of twee in de koelkast laten staan.

• Mocht je pot te vol komen met gember, dan kun je ook altijd even wat gember eruit halen. Zorg wel dat de verhoudingen ongeveer blijven kloppen. Al komt het ook weer niet zo krap. Vaak merk je vanzelf als er iets meer gember of suiker nodig is.

• De bug kan er wat troebel uitzien na het voeden of gebruiken (zie foto). Dit zakt als het goed is vanzelf weg. Kijk, ruik en proef goed. Mocht de bug een rare kleur houden, slecht ruiken of vreemd smaken, gooi deze dan weg en maak een nieuwe.